Za co odpowiada kierownik budowy?

Funkcja kierownika budowy to jedno ze stanowisk niezbędnych podczas rozpoczynania i prowadzenia prac budowlanych. Jest on potrzebny niezależnie od skali inwestycji, musi więc być zatrudniony zarówno przez inwestora, który chce wznieść albo przebudować dom jednorodzinny, jak i przy projekcie budynku wysokościowego czy dużego obiektu przemysłowego.

Osoba zatrudniona jako kierownik budowy musi mieć odpowiednie uprawnienia budowlane, a jego odpowiedzialność rozciąga się na wszystkie rodzaje wykonywanych na budowie prac, w tym takich, które są prowadzone przez różnych wykonawców. Warto pamiętać, że kierownik budowy jest tylko jedną z osób odpowiadających za przebieg inwestycji oraz ostateczny charaktery obiektu, a w swoim działaniu współpracuje najczęściej z inspektorem nadzoru inwestorskiego, a także architektem lub organami kontrolnymi z ramienia administracji architektoniczno-budowlanej czy Państwowej Inspekcji Pracy. Przyjrzyjmy się bliżej funkcji kierownika budowy, zobaczmy, czym różni się ona od pełnionej przez inspektora nadzoru inwestorskiego oraz sprawdźmy, jaki jest zakres jego odpowiedzialności.

Jak wygląda nadzór nad prowadzeniem budowy?

Prowadzenie budowy wymaga współdziałania wielu specjalistów, których umiejętności pozwalają na przeprowadzenie kolejnych etapów prac od projektowania i sprawdzania warunków hydro-geologicznych czy uwarunkowań prawnych, przez roboty ziemne związane z przygotowaniem terenu aż po realizację kolejnych zadań – fundamentowanie, wykonanie konstrukcji i krycie dachu. Poszczególne kroki niezbędne do ukończenia inwestycji wymagają nie tylko doświadczonych wykonawców, ale również obecności osób zajmujących się nadzorem. Jedną z najważniejszych z nich będzie kierownik budowy.

Kierownik budowy to osoba, która będzie niezbędna do prowadzenia robót budowlanych. Jest on odpowiedzialny za przygotowanie terenu robót oraz prowadzenie budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami. W jego gestii leży pilnowanie przestrzegania regulacji związanych z bezpieczeństwem pracowników, mienia i osób znajdujących się w pobliżu prowadzonej inwestycji. Do zadań kierownika budowy należy nadzór nad odpowiednią realizacją prac, jeśli chodzi o wymogi techniczne. Warto pamiętać, że głównym zadaniem będzie tu dbałość o prawidłowy przebieg całego procesu pod względem formalno-prawnym oraz technologicznym. Kierownik budowy nie jest natomiast reprezentantem interesów inwestora. Jeśli właściciel wznoszonego obiektu sam lub za pośrednictwem swoich przedstawicieli w przypadku firmy albo instytucji potrzebuje fachowego wsparcia pod tym względem, powinien zdecydować się na zatrudnienie inspektora nadzoru inwestorskiego.

Inspektor działający z ramienia inwestora, jest osobą, której zadaniem będzie troszczenie się o to, by wszystkie prace przebiegały zgodnie z zasadami sztuki budowlanej oraz były realizowane w odpowiedni sposób. Do jego zadań należy dokładne sprawdzanie jakości wykonywanych robót oraz używanych materiałów. Inspektor nadzoru inwestorskiego bierze też udział w odbiorach kolejnych kończonych etapów i instalacji. Jego obecność, w przeciwieństwie do kierownika budowy, nie zawsze jest obowiązkowa, jednak ze względu na to, że inspektor uzupełnia zadania wykonywane przez kierownika, jego zatrudnienie będzie najlepszym zabezpieczeniem interesów inwestora.

Obowiązki i zakres odpowiedzialności kierownika budowy

Każdy z pracowników nadzorujących budowę ma swój zakres obowiązków. W przypadku kierownika budowy wynikają one bezpośrednio z Prawa budowlanego, a w przypadku inspektora nadzoru inwestorskiego poza czynnościami nakazywanymi przez ustawę w grę wchodzą też dodatkowe ustalenia zapisywane w zawieranej z inwestorem umowie.

Podstawowe obowiązki kierownika budowy są ściśle określone w istniejących przepisach. Do jego zadań należy odpowiednie przygotowanie terenu budowy, w tym wykonanie zabezpieczeń chroniących przed dostępem osób niepowołanych, oraz wymaganych oznaczeń m.in. tablicy informacyjnej. Niezbędne jest zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu. Ważną częścią pracy kierownika budowy jest dopilnowanie dokumentacji budowy, w zakres tych czynności wchodzi też dokonywanie zapisów w prowadzonym dzienniku budowy. Ma on prawo do wpisywania swoich uwag do zaleceń wpisywanych do dziennika przez uprawnione do tego osoby, np. inspektora nadzoru.

Kierownik budowy organizuje pracę wszystkich wykonawców działających na placu budowy oraz nadzoruje wykonywanie poszczególnych zadań, dbając o przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, a także o ich przebieg zgodny z wymogami techniczno-budowlanymi. Niezbędne jest ponadto pilnowanie zgodności realizowanych robót z zakresem pozwolenia na budowę oraz istniejącą dokumentacją projektową. Uprawnieniem kierownika budowy jest także wstrzymywanie prac w razie stwierdzenia występowania zagrożeń oraz zawiadomienia o nich odpowiednich służb, a także inwestora. W celu usprawnienia prac albo zwiększenia bezpieczeństwa ich realizacji może on także występować do inwestora o dokonanie zmian w istniejących projektach.

Do obowiązków kierownika budowy należy też informowanie inwestora o ukończeniu robót ulegających zakryciu bądź zanikających w celu ich sprawdzenia lub odbioru. Dokonuje on wymaganych prób montowanych instalacji oraz urządzeń technicznych, np. przewodów kominowych. Kierownik przygotowuje dokumentację powykonawczą, a ponadto dokonuje w dzienniku budowy wpisu umożliwiającego zgłoszenie obiektu do odbioru. Ma on również obowiązek uczestniczenia w samych odbiorach.

Warto pamiętać o tym, że pełnienie funkcji kierownika budowy wiąże się ze sporą odpowiedzialnością. Obejmuje ona zarówno roszczenia odszkodowawcze inwestora związane z brakiem należytej staranności lub niedopełnieniem obowiązków, jak i ewentualną odpowiedzialność zawodową, a nawet karną. W tym przypadku kierownik możne być ukarany za brak odpowiednich uprawnień, a także za uchybienia w postaci różnych wykroczeń, stwierdzone przez nadzór budowlany. Odpowiedzialność karna grozi również, jeśli kierownik nie wypełni swoich powinności w razie wystąpienia katastrofy budowlanej, tj. m.in. nie zorganizuje pomocy dla poszkodowanych czy nie zabezpieczy miejsca katastrofy.